ఆ.వె చెరకు గడకు గాని, స్థిరచిత్తునకుగాని
నలిగిపోవు బాధ కలుగుగాక!
ఒకటి మధుర రసము నొసగు, మరియొకండు
మధుర భాషణంబు మానలేడు

భావం : చెరకు గడను పీల్చి పిప్పి చేసినా కూడా మధురమైన రసానే్న ఇస్తుంది. అలాగే ఉత్తములైన వాళ్ళకు బాధ కలిగినా కూడా కఠినంగా, అప్రియంగా మాట్లాడకుండా తమ సహజమైన రీతిలో మధురంగానే మాట్లాడతారు.

వివరణ:

ఆ.వె మధుర సౌరభములు, మంగళవాద్యమల్
భక్ష్య భోజ్యతతులు, పానకములు
కంటగింపులాయె, కాంతకు హోళిలో
చెంత ప్రియుడు లేని చింత చేత
హోళీ పండుగ జరుగుతోంది. మంగళవాద్యాలు అందంగా మ్రోగుతున్నాయి. సుగంధ పరిమళాలెల్లెడలా వెదజల్లబడుతున్నాయి. తినడానికి రుచికరమైన పదార్థాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఇవేవీ ఆమెకు ఆనందం కలిగించడంలేదు. కారణమేమిటంటే ప్రియుడు చెంత లేకపోవడమే.
వివరణ

తే.గీ మేనిపై ధూళి మెండుగా మెలగుగాక!
పంక సంకరస్థితిలోన పరుగుగాక!
గడ్డిపోచలు దేహాన కలుగుగాక!
తానె చాటగలదు కరి తనదు ఘనత

ఆ.వె నీరజాక్షి! కనగ, నీదు కనుబొమల
విల్లునుండి బయలు వెడలుచున్న
వాలుచూపులనెడు, బాణాలు తగిలియు
బ్రతికి బయటపడిన వాడెవండు?
‘‘అందమైన కన్నులుగల ఓ అమ్మారుూ! నీ కనుబొమలు అనే విల్లునుండి వెలువడుతున్న వాలు చూపుల బాణాలు తగిలి బ్రతికి బట్టకట్టిన వాడెవడు?’’ అని అందమైన నాయిక వాడి చూపులను వర్ణిస్తున్నాడు గాథాకారుడు. ‘చంపేసేంత అందం’ అంటారే! అదే ఈ గాథలోని విశేషం.
వివరణ