అనాది నుండి ఐతిహ్యాలయిన రామాయణ, భారత, భాగవతాలకు వాటికి అనుబంధమైన కావ్యరచనలకు జనపదాలు ఎంతగానో ద్యోతకం చేశాయి. కవుల వర్ణనలకు, కీకారణ్యాలలో వెల్లివిరిసిన వృక్షజాలలకు, లతికాపరమైన పుష్ప సుగంధాలకు ఆలవాలమై ప్రకృతిని ప్రసిద్ధంగా వాడుకున్న కవుల యాదృచ్ఛిక వర్ణనలకు ఆలంబాలయ్యాయి. కావ్య మనోహర తత్వానికి ఆ అటవి సంపదే అలంకార ప్రాయమయ్యాయి.

ప్రదక్షిణము అనే పదము మన ఆధ్యాత్మిక వారసత్వ సంపదతో ముడివడి వుంది. ప్రదక్షిణము అంటే పరిభ్రమణము. అసలు ప్రదక్షిణ ఎందుకు చేయాలి ఎలా చేయాలి ప్రదక్షిణ అంటే కుడినుండి ఎడమకు తిరుగుట. మరి అప్రదిక్షణ అంటే ఎడమనుండి కుడికి తిరుగుట. అప్రదక్షిణ ఎందుకు చేస్తారు. ఏఏ సందర్భాల్లో చేస్తారు అంటే ఎక్కువగా పితృసంబంధిత కార్యములపుడు చేస్తారు. భగవంతునికి నేను వంద ప్రదక్షిణలు చేసాను, మండలం రోజులు చేసాను అంటారు.

ఫాఠ్యే గేయేచ మధురం....... అన్నట్టుగానే రామాయణం సాహిత్యంలో ఎన్ని ప్రక్రియలున్నవో వాటినన్నింటాకుదురుకున్నది. అసలు రాముడు దశరథుని కొడుకును మాత్రమే అని చెప్పినా దానివెనుక శ్రీమహావిష్ణువే తన్నుతాను దాశరథిగా సృజించుకున్నాడని తెలుస్తుంది. అట్లా అయి నా ఈ రామకథ పురాణాల్లోను, ఇతిహాసాల్లోను, సంగీతంలోను, వచనంలోను అసలు రాముడు లేని వస్తువంటూ లేదు అని చెప్పడానికి ఏమాత్రం జంకులేకుండా ఉంటుంది.

అన్ని మతాల సారం, దేశభక్తి మాతృసమానం. ‘మాతృదేవోభవ’ అని మన వేద వాఙ్మయం. ఎవరి ధర్మం ప్రకారం వారు వాక్కుస్వాతంత్య్రం, భావ ప్రకటనను నిర్దేశించుకున్నారు. మన దేశ సంస్కృతి సంప్రదాయాల ప్రకారం మనం ధర్మచక్రాన్ని ఏర్పాటు చేసుకున్నాం.