ఆ హంస నడకకు, అందానికి ముగ్ధుడై నలుడు ఆ హంసను పట్టుకొన ప్రయత్నించాడు. ఆ హంస కావాలనే ‘నలుని’చేతికి చిక్కింది.
(పరమశివుడే నల దమయంతులను కూర్చుటకొరకై హంస రూపంలో వచ్చాడని మహాకవి పుంగవుడు శ్రీ విశ్వనాథ సత్యనారాయణగారు కొండొకచోట వ్రాసినారు.)

అనుమాటలు స్వష్టాస్వష్టమ్ముగ విననాయెను
అపుడు రాజు గురువుతోడ బదులిట్టుల పలికెను.

‘‘అయిననేమి? కానిండు! ఐనను సమ్మతమే!
ముల్లోకములైననేమి? ముదమున నిచ్చేను.

వాని చేయి క్రిందగుచును- వాడే నన్నడిగెను
వానికి దానమ్మిచ్చుట- నాకది వరవౌను.’’

అనుచు దానమిచ్చుటకే నిర్ణయించె రేడు!
మొండిఘటము వాడు! మొండి ఘటము వీడడు!

అప్పుడున్న జన పదాలలో నల మహారాజుఒక అక్షౌహిణి సేన గలిగి ఆనాటి మహారాజులలో ఇంద్రునివలె వెలుగొందాడు. తన పరాక్రమంచేత రాజులందరినీ జయించి సార్వభౌముడై ప్రజారంజకంగా పాలన చేస్తున్నాడు.
సూర్యతేజస్వి అయిన నలుడు వేదవిదుడైన బ్రాహ్మణ్యమూర్తిగా ఉండేవాడు. అయితే నలుడు పాచికలాడటంలో అపరిమితమైన ప్రీతికలవాడు.

తన ఆసనమిచ్చి తాను తలవంచుకు నిలిచెను
వటువు ఎదుట ఆకసమ్మె తలవంచుకు నిలిచెననగ.

‘‘ఏమియాజ్ఞ యోమహాత్మ? ఏమి సేయగలను?
భూదానమ? గోదానమ? స్వర్ణతులాభారమ?

ఏమి స్వీకరింతురయ్య? ఏమి కోరుకొందురొ?
పుడమినొక్క పుష్పమట్లు చేత నుంచమందురొ?’’

అనగా విని వటుడు నవ్వె- నవ్వెనంతరిక్షము
ఆ నవ్వుల కెరటాలను మునిగి తేలె విశ్వము