‘దు ష్టం ముఖం యస్యసః దుర్ముఖ’ అని అమరకోశ వాఖ్య. సనాతన ధర్మాన్ని కాపాడుటకు ఆదిత్యుడు దుర్ముఖుడవుతాడట. రావణాసురుడికి పది తలకాయల మొఖమే కాదు పది నోర్లతో దురహంకార మాటలు కూడా ఉండేవి. అహంకారంతో, తలబిరుసుగలవాన్ని దుర్ముఖ అని రామాయణం చెబుతున్నది. ఈ అహంకారం వల్ల పది తలకాయల రావణాసురుడు రాముడి చేత ఒక తల కూడా లేకుండా చేసుకున్నాడు. ఐదు తలకాయల బ్రహ్మదేవుడు సహితం శివుని చేత చతుర్ముఖుడైనాడు.

ఈ ప్రపంచంలో జరిగే యుద్ధాలు, విధ్వంసాలు అనేక అనర్థాలకు, కరువు కాటకాలకు, ఎడతెగని దుఃఖాలకు హేతువులని అనేక యుద్ధాల అనంతర పరిణామలా, అనుభవాలు చెబుతున్నాయి. ఓడినవారు గెలిచినవారు కూడా తరువాత పాశ్చాత్తాప దగ్ధులు అవుతారు. అందుకు మహాభారత యుద్ధం మనకు మంచి ఉదాహరణ! విజయం సాధించిన పాండవులు కూడా ఎందరో బంధువుల్ని, మిత్రుల్ని, పుత్రుల్ని కోల్పోయారు.

మనిషికి పవిత్ర హృదయముంటే భగవంతుడు మనవాడే. ఈ సృష్టిలోని జీవులనుద్ధరించుటకు భగవంతుడు పొందని రూపం లేదు. చేప రూపం ధరించి వేదాలను, మహాఋషులను కాపాడాడు. తాబేలు రూపం ధరించి సముద్ర మథనానికి తోడ్పడ్డాడు. సూకర అవతారమెత్తి హిరణ్యాక్షున్ని వధించి భూదేవిని రక్షించాడు. నరసింహావతారమెత్తి హిరణ్యకశిపుని సంహరించి ప్రహ్లాదుని కాపాడాడు. వామనావతారముతో మహాబల సంపన్నుడైన బలి చక్రవర్తిని పాతాళానికి త్రొక్కాడు.

ధర్మం నాలుగు పాదాలు నడవటానికి దేవదేవుడు శ్రీమహావిష్ణువు దశావతారాలు దాల్చాడు. ధర్మం నశించినపుడు ధర్మ సంస్థాపన కోసం అవతారాలు ఎత్తి ధర్మాన్ని కాపాడతానని శ్రీకృష్ణ్భగవానుడు స్వయంగా చెప్పాడు. అందులో భాగమే రామావతారం.
వైకుంఠం నుంచి కదలి వచ్చి అయోధ్యలోని దశరథ మహారాజుకు జ్యేష్ఠపుత్రునిగా అవతరించాడు శ్రీరామచంద్రస్వామి.ఆయన చరిత్రనే రామాయణ కావ్యం.